نیترات کلسیم برای یونجه یکی از راه‌های اصلی تامین کلسیم برای یونجه است. در واقع همه ما کشاورزان می‌دانیم که کلسیم یکی از ارقام ضروری برای یونجه است و می‌تواند بازدهی یونجه را بسیار افزایش دهد و می‌دانیم که نیترات کلسیم یکی از بهترین راه‌های تامین عناصر غذایی برای یونجه اما متاسفانه تحقیقات خاصی در این مورد انجام نشده است.
ما سعی کردیم اثر نیترات کلسیم سرو شیمی را بر روی مزارع یونجه در همدان و زنجان بررسی کنیم. دو زمین یک هکتاری در حوالی کبودراهنگ و دو زمین در حوالی زنجان را انتخاب کردیم که البته صاحبان زمین از مشتریان شرکت بودند و به ما لطف داشتند. کوددهی یونجه با نیترات کلسیم امسال (۱۴۰۳) را انجام داده‌ایم و تمام نتایج را ثبت می‌کنیم و احتمالا بتوانیم نتایج را تا چند ماه دیگر در قالب یک مقاله علمی منتشر کنیم، به امید خدا.
فواید نیترات کلسیم برای یونجه
اگر بخواهیم فواید نیترات کلسیم برای یونجه را شرح دهیم می‌توانیم به شرح زیر بیان کنیم:
- افزایش بازدهی کشت یونجه
- افزایش مقاومت به شوری
- افزایش جذب کاتیون‌های دیگر از خاک
۱. افزایش بازدهی کشت یونجه
کلسیم یکی از عناصر بسیار پر مصرف برای گیاه یونجه است. در واقع برای بیشتر محصولات کشاورزی کلسیم چندان ضرورت ندارد و یکی از کودهایی هست که می‌توان آن را مصرف نکرد. اما در مورد یونجه اینطور نیست. گیاه یونجه نیاز خاصی به کلسیم دارد و کلسیم نقش مهمی در عملکردهای مختلف یونجه دارد.
کلسیم با انجام عملکردهای زیر منجر به افزایش بازدهی گیاه می‌شود:
- افزایش سرعت فعالیت‌های آنزیمی
- بهبود رشد و تقسیمات سلولی در گیاه
- افزایش مقاومت گیاه به خشکی و سرما
- افزایش توانایی و سلامت ریشه در یونجه
- افزایش مقاومت نسبت به آفات و بیماری‌ها
۲. افزایش مقاومت به شوری
یونجه یکی از مهم‌ترین گیاهان علوفه‌ای در سراسر جهان است که به صورت گسترده کشت می‌شود و تحقیقات نشان می‌دهند که بازدهی یونجه می‌تواند در اثر شوری خاک و آب به شدت کاهش پیدا کند. ما برای کنترل و کاهش اثر شوری بر روی یونجه چندین راه داریم. ما می‌توانیم از بذرهای اصلاح شده مقاوم به شوری استفاده کنیم.
همچنین ما می‌توانیم از کودها و مواد افزودنی برای کنترل شوری استفاده کنیم که نیترات کلسیم برای یونجه یکی از همین کودها می‌باشد. در واقع کلسیم با خنثی کردن اثرات نا مطلوب اسمزی سدیم در محیط اطراف ریشه منجر به کاهش اثرات شوری بر روی گیاه یونجه می‌شود. در تصویر زیر می‌توانید تاثیر استفاده از نیترات کلسیم برای یونجه در نواحی خاک شور را مشاهده کنید.
همان‌طور که در جدول بالا می‌بینید انواع رقم‌های یونجه شامل گلستان، سیستان و بلوچستان، همدانی اهر، و فائو در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. تمامی این مطالعات در شرایط شوری انجام شده است و نتایج در دوسته با استفاده از کلسیم و بدون استفاده کلسیم مورد بررسی قرار داده شده است.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید فاکتورهایی همچون ارتفاع گیاه، وزن برگ، وزن ساقه، وزن ریشه، وزن اندام هوایی و بیوماس بررسی شد که در هر کدام از فاکتورهای بررسی شده نشان داده شده که کلسیم منجر به بهبود رشد و کاهش اثرات مخرب شوری در گیاه می‌شود.
همچنین شما می‌توانید عملکرد انواع رقم‌های یونجه در شرایط شوری را بدون مصرف کلسیم نیز بررسی کنید. اگر قصد استفاده از نیترات کلسیم برای یونجه را ندارید بهتر است از رقم‌های همدانی اهر و فائو استفاده کنید که تاثیرات کمتری از شوری خاک می‌گیرند.
۳. افزایش جذب کاتیون‌های دیگر از خاک
یکی از کارکردهای جالب کلسیم تنظیم تعادل یونی در خاک اطراف ریشه است که منجر به افزایش جذب کاتیون‌ها و دیگر مواد مغذی در ریشه و گیاه می‌شود. در واقع کلسیم با این مکانیسم می‌تواند منجر به افزایش رشد گیاه یونجه بشود.
زمان و نحوه مصرف
برای اینکه بخواهیم برای یک مزرعه میزان مصرف نیترات کلسیم را مشخص کنیم جتما باید آزمون خاک را انجام بدهیم ولی از آن‌جایی که انجام آزمون خاک برای همه امکان‌پذیر نیست یک فرمول کلی برای میزان مصرف نیترات کلسیم بیان می‌کنیم.
اگر میزان تولید یونجه شما کمتر از ۹ تن در هکتار است باید حدود ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار نیترات کلسیم مصرف کنید و اگر میزان تولید یونجه شما بیش از ۱۸ تن در هکتار است باید ۲۲۰ کیلوگرم نیترات کلسیم در هکتار مصرف کنید.
برای نحوه مصرف هم می‌توانید هم به صورت محلول پاشی و هم همراه با آبیاری مصرف کنید. البته باید روی بسته‌بندی محصولی که خریداری می‌کنید را هم نگاه کنید تا شرایط ویژه مصرف احتمالی را نیز بررسی کنید.