من نیز به مانند بسیاری از کشاورزان تا کنون گمان می‌کردم نیترات کلسیم برای خیار چندان کاربردی نداشته باشد و خاک‌های آهکی که در قالب نقاط وجود دارد کلسیم کافی برای گیاه را تامین می‌کند. اما اینگونه نیست و خیار همانند دیگر محصولات کشاورزی نیاز به کلسیم کافی دارد و من در ادامه به برخی از دلایل لزوم استفاده از کلسیم برای خیار خواهم پرداخت.
همان‌طور که پیش‌تر و در مقاله نیترات کلسیم برای سیب زمینی نیز توضیح دادیم کلسیم ناشی از آهک در خاک غیرقابل جذب می‌باشد و اگر هم قابل جذب باشد بسیار آهسته و غیرقابل قبول است. پس می‌توان در نظر گرفت که در زمانی که ما کشت خیار را آغاز کرده‌ایم احتمالا کلسیم در اختیار گیاه قرار نخواهد گرفت.
همچنین کلسیم ماده‌ای است که به کندی در گیاه حرکت می‌کند و انتقال آن در گیاه توسط آوند چوبی و به کندی انجام می‌شود. پس به احتمال زیاد میوه خیار که به سرعت رشد کرده و چیده می‌شود از کلسیم کافی بی‌بهره می‌شود و این موضوع منجر به کاهش کیفیت میوه و بازدهی کل زمین می‌شود.
مزرعه خیار ـ همدان – ۱۴۰۲
زمان و نحوه مصرف نیترات کلسیم برای خیار
به نظر می‌رسد برای هر هکتار خیار گلخانه‌ای با برداشت حدود ۲۰۰ تن در هکتار چیزی نزدیک به ۸۰ تا ۹۰ کیلوگرم نیترات کلسیم در هکتار نیاز است. همچنین لازم به ذکر است که ۳۵۰ تا ۴۰۰ کیلوگرم کود نیتروژن که بخش از آن توسط همین نیترات کلسیم تامین می‌شود نیز نیاز است. همچنین ۳۵۰ کیلوگرم پتاس نیر که می‌تواند از ترکیباتی مانند پتاسیم نیترات تامین شود نیاز است.
همچنین به نظر می‌رسد بهتر است کود نیترات کلسیم را در زمان گلدهی و تولید میوه خیار و به صورت محلول پاشی به گیاه تزریق کنید تا سریعا به میوه‌ها برسد و در هنگام برداشت در اختیار میوه گیاه قرار گرفته باشد.
فواید نیترات کلسیم برای خیار
۱. افزایش بازدهی گیاه در خاک شور
در یک مطالعه که توسط University of Hertfordshire Research Archive انجام شد نشان می‌دهد که استفاده از کلسیم در خاک‌های دارای شوری ناشی از نمک‌ها منجر به افزایش ماده خشک، عملکرد میوه و غلضت کلروفیل نسبت به میوه‌‌ای که از کلسیم استفاده نکرده بود می‌شود.
۲. افزایش کیفیت و زمان نگه‌داری میوه خیار
مطالعات نشان می‌دهد که استفاده از کلسیم در خاک می‌تواند سطح کلروفیل خیار را حفظ کند و در واقع به کارگیری نیترات کلسیم برای خیار منجر به کاهش سرعت تخریب کلروفبل می‌شود که منجر به تاخیر در پیر شدن و از بین رفتن میوه پس از برداشت آن دارد. این موضوع بسیار ضروری است که خیار پس از برداشت تا مدت زمانی تازه بماند تا بتوانیم آن را به میادین میوه و تره بار برسانیم و به خوبی به فروش برسد.
در تصویر زیر مشاهده می‌کنید که استفاده از کلسیم برای خیار منجر به افزیش کلفروفیل کل میوه خیار و در نهایت منجر به کاهش پیری و چروکیدگی میوه می‌شود.
تاثیر استفاده از نیترات کاسیم در کلروفیل کل گیاه خیار و کاهش پیری در میوه خیار
۳. افزایش سفتی میوه خیار با استفاده از کلسیم نیترات
یک مطالعه رسمی نشان می‌دهد استفاده از کلسیم در کشت خیار می‌تواند سفتی میوه را تا حد قابل توجهی افزایش دهد. در واقع می‌توان گفت کاهش سفتی میوه ناشی از تولید ترکیبات اتیلن و دیگر مواد فرار نسبت داد که در کاهش سفتی خیار نقش مهمی دارند. کلسیم با افزایش استحام دیواره‌ی سلولی میوه خیار منجر به افزایش مقاومت گیاه در برابر شرایطی محیطی و سفت ماندن آن می‌شود.
همان‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید افزایش درصد مصرف نیترات کلسیم در خیار منجر به افزایش سفتی میوه خیار می‌شود.
تاثیر استفاده از نیترات کلسیم برای خیار در سفتی میوه
آمار تولید خیار در ایران و اهمیت مصرف کلسیم
یک آمار مربوط به دهه ۹۰ در ایران نشان می‌دهد که سطح زیر کشت خیار در زمین باز چیزی نزدیک به ۸۰ هزار هکتار است و بازدهی آن چیزی نزدیک به ۲۳ تن در هکتار می‌باشد. این خیارها که در فضای باز انجام می‌شوند به طور مدام در معرض آسیب‌های محیطی و شوری و دیگر عوامل هستند و به همین علت نیز باید با مصرف کلسیم از آسیب به گیاه پیشگیری شود.
مصرف نیترات کلسیم برای خیار گلخانه‌ای
در مورد کشت گلخانه‌ای خیار نیز می‌توان به آمار به روز اشاره کرده که سطح زیر کشت خیار گلخانه‌ای را چیزی نزدیک به ۳۵۰۰ هکتار تخمین می‌زنند و بازدهی آن‌ها چیزی نزدیک به ۱۵۰ تن در هکتار می‌باشد.
آمار ذکر شده تنها برای اطلاع کلی از وضعیت کشت است و الزاما دقیق نمی‌باشد. حتما همان‌طور که می‌دانید زمین یا گلخانه‌ای که امسال خیار کشت کرده باشد الزاما سال آینده نیز این کار را نخواهد کرد و همین موضوع باعث می‌شود تا آمار در هر سال تغیراتی داشته باشد.
در مورد گلخانه و خیار گلخانه‌ای نیز باید بدانید که کودهای مورد استفاده در گلخانه باید دارای کمترین میزان ناخالصی و ذرات سنگین باشند تا کمترین آسیب را به گیاه بزنند. همچنین کشت گلخانه‌ای خیار یعنی کشت در خارج از فصل و وجود شرایط محیلی نامساعد و این یعنی نیاز به تغذیه گیاه با کلسیم به منظور افزایش آمادگی و نگه‌داری گیاه در شرایط نامساعد محیطی.
همچنین خیارهای گلخانه‌ای به این معروف هستند که بسیار تمیز و لوکس هستند و کمبود کلسیم و نیتروژن در این گیاهان می‌تواند منجر به کاهش کیفیت و ارزش بازاری خیار گلخانه‌ای شوند.