افزایش بازدهی کشت خیار یا رشد سریع خیار یکی از مسائلی هست که بوستان‌کارها یا همان کشاورزانی که خیار می‌کارند با آن مواجه هستند. بارها هنگامی که در مغازه خدمات کشاورزی مشغول فروش بوده‌ام با این صحنه مواجه شده‌ام که کشاورزی به داخل مغازه آمده است و تقاضای کودی برای افزایش بار زمین خود دارد.
قطعا فروش کود برای من یک موضوع خوب و مطلوب است اما قطعا به دور از انصاف است که تنها منفعت خود را ببینیم و به دیگر مسائل توجه نکنیم. دقت کنید اگر می‌خواهد بازدهی کشت خیار شما افزایش پیدا کند و سود بیشتری ببرید باید چندین به چندین موضوع شامل اصلاح بافت خاک، تامین مواد آلی خاک و در نهایت کوددهی خاک اقدام کنید.
۳ گام برای افزایش باردهی خیار
۱. اصلاح بافت خاک
گفته می‌شود که خیار تقریبا در هر خاکی رشد می‌کند، به نظر شما این درست است؟
بله هم درست هم هم غلط. خیار در هر خاکی می‌تواند رشد کند، اما حداکثر بازدهی و سودآوری کشت خیار نیاز به خاک مناسبی برای کشت دارد. خیار با کیفیت عالی در خاک‌های گرم، سبک و آب کافی به عمل می‌آید. خاکی که ۲۰ تا ۴۰ درصد آن ذرات معمول خاک باشد و باقی آن که بیشتر شامل حفره‌های هوایی و آبی باشد.
اگر می‌خواهید شاهد رشد سریع خیار باشید باید خاک لومی ـ شنی داشته باشید و اگر می‌خواهید باردهی مناسبی داشته باشید باید از کودهای حیوانی و آلی به منظور اصلاح خاک استفاده کنید. اگر می‌خواهید بازدهی بالاتری داشته باشید باید خیار را در خاک لومی – رسی بکارید.
برای اصلاح خاک با کودهای حیوانی باید قبل از فصل کاشت که در مناطق سردسیر بهار می‌باشد اقدام به شخم و کوددهی با کود مرغی تا ۳۰ تن در هکتار بکنید. دقت داشته باشید که خاک شما نباید شور یا بیش از حد آهکی باشد و اگر چنین است باید اقدامات اطلاحی مناسب را انجام دهید.
۲. افزودن مواد آلی به خاک
همان‌طور که مطالعه کردید افزودن مواد آلی را در قسمت قبل نیز بیان کردیم و در این قسمت نیز با هدفی دیگر بیان می‌کنیم. کودهای حیوانی آلی از دو جهت برای زمین ضروری هستند. یک جهت به منظور اصلاح ساختار خاک و از جهتی به منظور تامین مواد آلی و کربن مورد نیاز گیاه برای غذاسازی می‌باشد.
شما برای تامین مواد آلی مورد نیاز گیاه دو راه دارید. شما می‌توانید از چندین تن کود حیوانی پوسیده شده استفاده کنید و یا اینکه از کودهای مرغی مایع برای خیار استفاده کنید. توصیه ما استفاده از کود مرغی مایع است. بگذارید این موضوع را برایتان در قالب یک تجربه بیان کنم.
چندی پیش دوستی با ما ارتباط گرفت و از مشکل آفات فراوان در گلخانه خیار خود ناراضی بود. وقتی موضوع را بررسی کردیم متوجه شدیم که متاسفانه کود حیوانی مورد استفاده آن به طور کامل پوسیده نشده بوده و حاوی تخم انگل و قارچ و … بوده است. بهتر است از کودهای مرغی مایع برای خیار استفاده کنید تا هم حجم کمتری را اشغال کند و هم راحت استفاده شود و هم از خطر آفات در امان باشید.
۳. کوددهی مناسب
سومین گام از مراحل افزایش باردهی و رشد سریع خیار کوددهی است. در ادامه مطلب کودهای مناسب برای هر کدام از این اهداف را برایتان شرح خواهیم داد. فقط یک موضوع مهم در این رابطه این است که سعی کنید در انتخاب کودها به درستی انتخاب کنید. کود مناسب برای خیار کودی است که فاقد ذرات سنگین و کلر باشد.
این موضوع به قدری مهم است که آمار نشان می‌دهد بالا بودن میزان کلر و نیتروژن غیرقابل جذب در خاک‌ها می‌تواند تا ۳۰ درصد بازدهی کشت خیار را کاهش دهد. چرا وقتی می‌توانید تا ۲۰۰ تن در هکتار از گلخانه خود برداشت خیار داشته باشید آن را تا ۱۰۰ تن کاهش می‌دهید.
بهترین کودها برای رشد سریع خیار
همان‌طور که می‌دانید بهترین کود برای رشد سریع خیار در اوایل فصل کشت کودهای نیتراته و ازته است. فقط قبل از کوددهی توجه داشته باشید که نکات ریز را به خوبی رعایت کنید، به طور مثال قبل از این که بخواهید کودی به زمین بدهید حتما سله شکنی را انجام دهید.
در مورد کودهای ازته نیز دقت داشته باشید که نیتروژن برای اینکه بتواند به خوبی جذب بشود باید ابتدا به طور کامل در آب حل بشود. پس کودی را خریداری کنید که حلالیت کامل داشته باشد. تصور کنید به یک کود نیتراته فرضا برای هر کیلو ۱۰ هزار تومان پول داده‌اید و نیمی از آن قابل حل نیست. خب این بدین معنی است که قیمت آن در واقع ۲۰ هزار تومان است.
همچنین در خرید کود کشاورزی دقت کنید که کود شما آبدار نباشد. گاهی فروشندگان کود را به صورت هیدراته می‌فروشند که منجر به افزایش وزن آن می‌شود. کود باید به صورت کاملا خشک و پودری باشد.
مورد بعدی این است که بهتر است کود ازت را به صورت نیترات خریداری کنید. نیترات‌ها شکل آماده جذب نیتروژن هستند در صورتی که اوره شکل غیرقابل جذب است و ابتدا باید به نیترات تبدیل شود و سپس جذب گیاه شود که با توجه به شرایط خاک های کشور احتمالا نیمی از اوره اصلا تبدیل به نیترات نمی‌شود که بخواهد جذب شود.
بهترین کودها برای افزایش بار خیار
برای افزایش بار خیار در خاک و گلخانه ما به کودهایی نیاز داریم که نقاط مهم و حیاتی گیاه را پوشش دهند. پتاس، کلسیم، فسفر و عناصر میکرو مواردی هستند که باید به خوبی و به مقدار کافی برای خیار تامین شوند. پتاس نقشی حیاتی در فعالیت آنزیم‌های گیاهی و ساختار سلولی آن‌ها دارد و باقی عناصر نیز نقش‌هایی مهم در افزایش باردهی خیار دارند.
در ادامه به شرح هر کدام از این کودها خواهیم پرداخت:
۱. کود پتاسیم نیترات
پتاسیم نیترات یکی از بهترین کودها برای خیار گلخانه‌ای و بوته‌ای است. این کود با حلالیت بسیار بالا و تامین پتاس و نیتروژن همزمان می‌تواند نقش بسیار مهمی در افزایش باردهی خیار داشته باشد. دقت کنید که پتاسیم نیترات مورد استفاده باید کلر پایینی داشته باشد و مقدار آن نیز ۸۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار است.
۲. کود کلسیم نیترات
کلسیم نیترات برای خیار یکی دیگر از کودهای بسیار خوب برای خیار است و حتما می‌دانید که در کنار پتاسیم نیترات از دو کود اصلی و پایه‌ی برنامه کوددهی گلخانه خیار هستند. در حین خرید نیترات کلسیم نیز خصوصیات و ویژگی‌های آن دقت کنید.
۳. کود فسفر
فسفر نقش مهمی در فرایند گلدهی و افزایش بار خیار دارد و باید لزوما از فسفر به میزان ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار استفاده کنید تا بازدهی مناسبی را به دست آورید.
۴. کود میکرو
کودهای میکرو حاوی بخش قابل توحهی از عناصر ریز مغذی مورد نیاز گیاه هست که باید به مقدار کافی مورد استفاده قرار بگیرد. میزان و روش استفاده این کودها بسته به برند مورد استفاده در روی بسته‌بندی درج می‌شود.