کود پتاسیم یا همان کود پتاس بالا کودی سرشار از عنصر پتاسیم برای گیاهان است. حتما می‌دانید که گیاهان به ۱۷ نوع عنصر غذایی نیاز دارند که ۳ مورد از آن‌ها تحت عنوان پتاسیم، نیتروژن و فسفر اصلی‌ترین عناصر مورد نیاز گیاهان هستند.
انواعی از کودهای پتاسه در بازار مصرف کشاورزی وجود دارند که هر کدام کاربرد ویژه‌ای دارند و دارای مزایا یا معایبی هستند که باید با آن‌ها آشنا باشیم. در این محتوا ما سعی خواهیم کرد که به شما بگوییم کود پتاس بالا چیست و بهترین نوع کود پتاس بالا برای مصرف در مزرعه کدام کود است. (منبع)
کود پتاسیم چیست؟
کود پتاسیم به هر کودی اطلاق می‌شود که مقادیری از پتاس را در خود داشته باشد و بتواند پتاسیم مورد نیاز خاک و گیاه را تامین کند. پتاسیم عنصری بسیار مهم در ساختار سلولی، تقویت لایه‌های سلولی گیاه، درشت شدن میوه‌ها و غده‌ها، فعال کردن آنزیم‌ها، تقویت گیاه در برابر شرایط خشکی و شوری و برخی دیگر کاربردها می‌باشد.
در یک چرخه از افزایش یا کاهش سطح پتاسیم خاک عوامل مختلفی دخیل هستند. برخی از عوامل مانند کودهای شیمیایی، کودهای حیوانی و بقایای گیاهان باقی‌مانده بر روی خاک می‌توانند منجر به افزایش پتاس خاک بشوند. همچنین عواملی مانند روان‌آب‌ها و فرسایش خاک در اثر آتش‌زدن زمین یا عوامل دیگر می‌تواند منجر به کاهش سطح کود پتاسیم در خاک بشوند.
در اینفوگرافیک زیر چرخه کامل پتاس در خاک را مشاهده می‌کنید.
پتاسیم غیر قابل جذب
نزدیک به 90 درصد از پتاس موحود در خاک از نوع معدنی و غیرقابل جذب برای گیاهان است و برای اینکه در دسترس ریشه گیاهان قرار گرفته و قابل جذب باشند باید ابتدا تجزیه شوند و سپس در دسترس ریشه گیاه قرار بگیرند. این حقیقت لزوم استفاده از کود پتاسیم در گیاهان را به خوبی نشان می‌دهد.
انواع کود پتاس بالا
در بازار انواعی از کود های پتاس بالا وجود دارد که برخی از آن‌ها در داخل و برخی در خارج از کشور تولید می‌شوند. در گذشته نه چندان دور پتاس مورد استفاده کشور که نزدیک به 0.5 میلیون تن در سال است از طریق واردات کلرید پتاس ازبک و یا روس تامین می‌شد. اما اکنون بخش قابل توجهی از نیاز ایران از طریق معادن داخلی همچون اصفهان و یا خور تامین می‌شود.
انواع کود پتاسیم پر مصرف در کشور به شرح زیر است:
بهترین کود پتاس بالا
سوال مهمی وجود دارد و آن این است آیا این کودهای پتاسه با هم تفاوتی دارند یا خیر؟
بله کود های پتاس بالا هر کدام ویژگی‌ها و شرایطی دارند که در ادامه به شرح و مقایسه کودهای پتاسیم نیترات، سولفات پتاسیم و کلرید پتاسیم خواهیم پرداخت. برای مقایسه آسان‌تر و بهتر این ۳ کود را در زیر عنوان‌هایی همچون قیمت، میزان حلالیت، میزان جذب و اثرگذاری آن بر رشد گیاه بررسی خواهیم کرد. (منبع)
۱. ارزش غذایی
اگر بخواهیم از نظر ارزش غذایی این سه کود را بررسی کنیم می‌توانیم بگوییم پتاسیم نیترات بهتر از ۳ کود دیگر است. پتاسیم نیترات دارای درصد بالایی از نیتروژن و پتاسیم است. در واقع میزان پتاس پتاسیم نیترات 46 درصد و نیترات آن 13 درصد نیتروژن عالی آماده جذب است. اما پتاسیم سولفات دارای 48 درصد پتاس و 16 درصد سولفور است که اهمیت چندانی ندارد.
در واقع پتاسیم نیترات می‌تواند همزمان درصد بالایی از پتاسیم و نیترات مورد نیاز گیاه که هر دو از مهم‌ترین عناصر غذایی هستند را با درصد بالایی تامین کند. اما پتاسیم سولفات و پتاسیم کلرید تنها برای تامین پتاس مناسب هستند و در همین ماده نیز میزان پتاس برابری با نیترات پتاسیم دارند.
کود برتر = پتاسیم نیترات
۲. حلالیت
حلالیت یک کود اهمیت بسیار بالایی دارد. شاید درصد بالایی از مواد کودی را به زمین بدهید اما اگر نیمی از آن بلااستفاده و حل نشده در روی خاک بماند به چه کاری خواهد آمد. پس بهتر است از کودی استفاده کنیم که حلالیت بالایی داشته باشد تا پول ما را هدر ندهد.
از نظر حلالیت نیز پتاسیم نیترات و پتاسیم کلرید دارای حلالیت بسیار بالای نزدیک به 100 درصدی است اما پتاسیم سولفات حلالیت متوسطی دارد و چندان در خاک حل و جذب نمی‌شود. این بدین معنی است که با افزودن این کود به خاک بخشی از آن بلااستفاده باقی می‌ماند.
کود برتر = پتاسیم نیترات و پتاسیم کلرید
۳. سازگاری
سازگاری کودهای مختلف نیز اهمیت بالایی دارد. ما در هر زمان چندین کود را باهم استفاده می‌کنیم و باید دقت کنیم که کدام ترکیب برای مزرعه و خاک بهتر است. در واقع به نظر می‌رسد در این مورد نیز پتاسیم نیترات از این نظر سازگاری بسیار بالایی داشته باشد و برتر از 2 کود دیگر است.
در نقطه مقابل پتاسیم سولفات در هنگام استفاده با کود کلسیم نیترات می‌تواند منجر به رسوب هر دو کود شده و از جذب آن‌ها تا حد قابل توجهی جلوگیری می‌کند.
کود برتر = پتاسیم نیترات
۴. شوری زدایی
سازگاری و مقابله با شوری فاکتور مهم بعدی است که باید نسبت به مقایسه آن اقدام کنیم. بسیاری از زمین‌های کشورمان ایران از مشکل شوری رنج می‌برد و این خود منجر به کاهش 50 درصد تولیدات مزارع می‌شود. ما می‌توانیم با انتخاب کود مناسب از افزایش شوری خاک جلوگیری کرده و تا حدی نیز اثرات آن را کنترل کنیم.
ما برای کاهش شوری خاک باید سعی کنیم از تجمع سولفات، اسید و کلرید در خاک جلوگیری کنیم. پتاسیم کلرید با افزایش کلر موجود در خاک منجر به سمیت گیاه و افزایش شوری و کاهش قابل توجه بازدهی کشت در مزارع می‌شود. همچنین پتاسیم سولفات با افزایش اسیدیته خاک و سولفاته کردن خاک منجر به تحریب ساختار خاک، سوزاندن ریشه‌ها و افزایش شوری خاک می‌شود.
در مقابل پتاسیم نیترات چنین اثراتی را ندارد و حتی می‌تواند منجر به کاهش شوری خاک و با وجود نیترات منجر به تعادل سدیم و کلرید در زمین شده و از شوری خاک بکاهد.
کود برتر = پتاسیم نیترات
۵. قیمت
در باب مقایسه قیمت این 3 کود می‌توان گفت که پتاسیم کلرید ارزان‌ترین کود در بین است کودها می‌باشد و سپس پتاسیم سولفات و پس از آن پتاسیم نیترات می‌باشد. در واقع به نظر می‌رسد به دلیل کارایی و اثرات بسیار عالی پتاسیم نیترات قیمت آن از دیگر کودها بالاتر می‌باشد.
کود برتر = پتاسیم سولفات و پتاسیم کلرید
| فاکتورها | ارزش غذایی | حلالیت | سازگاری | شوری زدایی | قیمت |
|---|---|---|---|---|---|
| کود پتاس بالای برتر | پتاسیم نیترات | پتاسیم نیترات | پتاسیم نیترات و پتاسیم کلرید | پتاسیم نیترات | پتاسیم سولفات و پتاسیم کلرید |
نشانه‌های کمبود پتاسیم در گیاهان
نشانه‌های کمبود پتاسیم به اختصار به شرح زیر است: (منبع)
- تمایل به پژمردگی در روزهای خشک و آفتابی
- مهار رشد در برگ‌های جوان
- گیاه کوتاه و قطور می‌شود
- برگ‌ها تیره و رنگی مایل به سبز آبی داشته باشند
- کاهش رشد گیاه
- افزایش استرس محیطی، بیماری‌ها و خشکی در گیاه
کود پتاس بالا یا همان کود پتاسیم برای چی خوبه؟
بهترین راه برای انتقال مفاهیم استفاده از ایجاز و اختصار است و ما نیز در این به صراحت می‌رویم سراغ فواید کود پتاسیم برای گیاهان: (منبع)
- رشد ریشه را افزایش داده و منجر به افزایش مقاومت گیاه در شرایط تنش خشکی می‌شود
- از دست دادن آب و پژمردگی در گیاه را با حفظ تورژسانس کاهش می‌دهد
- به فتوسنتز و تشکیل مواد غذایی کمک می‌کند
- تنفس را کاهش می‌دهد و از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کند
- غلات غنی از نشاسته تولید می‌کند
- محتوای پروتئین گیاهان را افزایش می‌دهد
- افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماری‌ها