تفاوت هیومیک اسید و فولویک اسید

هیومیک اسید و فولویک اسید دو ترکیب شیمیایی با منشاء آلی هستند که از بقایای جانوان و گیاهان در طول سالیان طولانی به دست می آیند. این دو ماده با ویژگی های منحصر به فرد خود در بهبود کیفیت خاک، جذب مواد مغذی و تقویت رشد گیاهان اهمیت زیادی دارند.

تفاوت بین هیومیک اسید و فولویک اسید با توجه به نوع ساختار این دو ماده که بسیار شبیه به هم هستند، بسیار جزيي و کوچک است.  ولی همین تفاوت ناچیز باعث شده تا کیفیت و کارایی این دو محصول با یکدیگر متفاوت باشد.

در این مقاله تلاش می کنیم تا تفاوت‌های ساختاری، شیمیایی و کاربردی این دو ترکیب آلی را به طور دقیق و علمی برسی کنیم.

تفاوت های هیومیک اسید و فولویک اسید

1. ساختار شیمیایی

هیومیک اسید (Humic Acid) یک ترکیب پیچیده و آلی است که معمولا در خاک ها، ترکیبات دامی و یا در بستر دریا ها به وجود می آید. این اسید از تجزیه مواد آلی به‌ویژه مواد گیاهی و جانوری در خاک به وجود می‌آید. در ساختار شیمیایی هیومیک اسید، گروه‌های کربوکسیلیک (–COOH)، فنولی (–OH) و آمید (–NH2) وجود دارند که نقش کلیدی در توانایی این ماده برای جذب مواد معدنی و املاح دارند.

اسید هیومیک نقش بسیار مهمی در صنعت کشاورزی دارد و تقریبا به رنگ قهوه ای تیره است. این ترکیب از پوستن تعداد بسیار بالایی کربن به یکدیگر تشکیل می شود. همچنین در ذرات تشکیل دهنده این ترکیب گرانبها، مقادیر متفاوتی از عناصر اکسیژن، نیتروژن و همچنین هیدروژن و فسفات وجود دارد.

از نظر PHو مقدار اسیدی بودن این ترکیب می توانیم بگوییم که هیومیک اسید معمولاً در شرایط اسیدی و با pH پایین‌تر از ۷ فعال‌تر است و به دلیل ترکیب‌های بزرگ مولکولی خود، بیشتر در خاک‌های خشک و نیمه خشک حضور دارد.

و جالب تر این که هیومیک اسید به همین دلیل، توانایی بسیار بالایی در جذب و نگهداری مواد مغذی در خاک دارد.

فولویک اسید (Fulvic Acid) از دیگر ترکیبات آلی موجود در خاک است که در مقایسه با هیومیک اسید، مولکول‌هایی بسیار کوچکتر دارد. از نظر تنوع عناصر تشکیل دهنده، اسید فولویک غالباً شامل کربن، نیتروژن، اکسیژن و هییدروژن است. این ماده به راحتی و به سرعت در آب حل می شود و به همین دلیل به سرعت جذب گیاهان و ریشه‌ها می‌شود. ساختار شیمیایی فولویک اسید نیز شامل گروه‌های کربوکسیلیک و فنولی است، اما مولکول‌های آن به نسبت هیومیک اسید بسیار ساده‌تر و کوچک‌تر هستند.

یکی از شگفت انگیز ترین ویزگی های اسید فولویک، قدرت بالای آن در حل شدن در آب است. این ویژگی باعث می‌شود که فولویک اسید به سرعت با مواد دیگر واکنش نشان دهد و می‌تواند در سیستم‌های آبی و خاکی به راحتی منتشر شود.

خرید کودهای کشاورزی

ارسال رایگان به سراسر کشور

مشاوره گیاه‌ پزشکی رایگان

پرداخت اقساطی بدون اعمال بهره



خرید کود کشاورزی

We earn a commission if you make a purchase, at no additional cost to you.

2. ویژگی های فیزیکی و شیمایی

تفاوت هیومیک اسید و فولویک اسید را از نظر ویژگی های فیزیکی و شیمایی این دو ماده نیز می خواهیم برسی کنیم.

• اندازه مولکولی

از مهم ترین تفاوت های این دو ماده، اندازه مولکولی آنها است. هیومیک اسید دارای ساختار پیچیده تر و بزرگ تری است که معمولا در خاک های خشک و نیمه خشک قرار دارد. اما فولویک است مولکول‌هایی کوچک‌تر و ساده‌تر دارد که به سرعت در خاک حل شده و جذب ریشه‌های گیاهان می‌شود.

• حلالیت در آب

همانطور که قبلا اشاره کردیم اسید فولویکک انحلل پذیری بسیار بالاییدر آب دارد. در مقابل هیومیک اسید در آب حلالیت کمی دارد. به همین دلیل فولویک اسید به سرعت می تواند جذب گیاه شود ولی هیومیک اسید بیشتر در خاک‌های خشک و سنگین قابل جذب است.

• تاثیر گذاری روی PH خاک

هیومیک اسید به طور معمول pH خاک را کاهش می دهد و آن را اسیدی تر می کند. این ویژگی به هیومیک اسید این توانایی را می‌دهد که با گروه‌های مختلف معدنی خاک واکنش دهد و آنها را برای جذب گیاهان آماده کند. از طرف دیگر فولویک اسید هم نتیجه مشابهی روی میزان PH خاک دارد. ولی به دلیل توانایی بالاتر در جذب و تبادل یون‌ها، می‌تواند تغییرات بیشتری در ترکیب شیمیایی خاک ایجاد کند.

3. تاثیر بر روی گیاهان

از تاثیرات هیومیک اسید بر روی گیاهان می توان به افزایش کیفیت ساختار خاک، افزایش فعالیت میکروارگانیسم‌ها و تحریک رشد ریشه گیاهان اشاره کرد. که مورد آخر از شباهت های هیومیک اسید و فولویک اسید است.

در مقابل فولویک اسید بر روی افزایش جذب مواد مغذی، افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش ها و استرس های محیطی و تحریک رشد و تقویت سیستم ریشه‌ای تاثیر دارد.

از دیگر تفاوت های این دو ماده ارزشمند می توان به این اشاره کرد که وجودهیومیک اسید در خاک مانع از جذب مواد اضافی و مضر در خاک می‌شود ولی اسید فولویک تنها برای کمک به جذب بهتر مواد معدنی کاربرد دارد. اسید هیومیک به طور مستقیم جذب خاک می‌شود و قابل جذب توسط گیاه نیست؛ در صورتی که اسید فولویک توسط گیاه به خوبی جذب می شود.

4. کشاورزی و صنعت

هیومیک اسید و فولویک اسید به دلیل ویژگی‌های خاص خود در صنایع مختلف به‌ویژه کشاورزی و محیط زیست کاربردهای فراوانی دارند. هیومیک اسید در خاک های سنگین و رسی باعث بهبود ساختار خاک و تهویه آن می شود. همچنین این ماده به کاهش سطح شوری در خاک‌های شور کمک می‌کند و موجب بهبود کیفیت خاک می‌شود. به علاوه هیومیک اسید به رشد ریشه‌ها و بهبود جذب مواد مغذی از خاک نیز کمک می‌کند.

در طرف دیگر ترکیب اسید فولویک به گیاه کمک می کند تا در برابر بیماری ها و آسیب های محیطی مقاوم تر شود و همچنین باعث تقویت سیستم ریشه‌ای و بهبود عملکرد گیاهان می‌شود.

در آخر برای دسته بندی درست راحت تر مطالب، تفاوت‌ بین هیومیک اسید و فولویک اسید را در قالب یک جدول نشان می دهیم: