ویژه
اسید نیتریک یکی از مواد پایه و اولیهای است که در ایران توسط پتروشیمیهای شیراز و کارون تولید شده و در بورس کالا به شرکتهای عرضه میشود. عرضه اسید نیتریک معمولا به صورت محدود و در نوبتهای ۸۰۰ تنی به بازار عرضه میشود که حقیقتا پاسخگوی نیاز صنایع و کارخانجات ایرانی نیست. این ماده پایه بسیاری از کودهای نیتراته مانند پتاسیم نیترات، کلسیم نیترات و سدیم نیترات است.
در فرایند تولید این محصول ابتدا ما گاز طبیعی را داریم که در یک پروسه پیچیده از زمین استخراج میشود و به عنوان خوراک به پتروشیمیها تحویل داده میشود. این گاز میتواند در چرخههای تولید متعددی وارد شود که یکی از آنها آمونیاک است.
آمونیاک تولید شده ماده اولیه تولید اسید نیتریک اسید و در ادامه اسید نیتریک عمدتا به کودهای کشاورزی تبدیل میشود. البته خود آمونیاک تولید شده نیز عمدتا به کودهای کشاورزی مانند اوره تبدیل میشود. در واقع ما چندین رده از صنایع را در کشور داریم که در نهایت منجر به تولید محصول نهایی میشوند. ابتدا محصول خام اولیه وارد پتروشیمی میشود و محصول ثانویه تولید میشود و به عنوان ماده اولیه به کارخانههای کوچکتر وارد میشود.
کارخانههای کوچکتر عمدتا انرژی کافی برای تامین محصولات اولیه خود به قیمت و کیفیت خوب را ندارند، چرا که پروسه تولید خود به قدر کافی پر دردسرتر از آن چیزی است که بتوانند مدام به دنبال تامین دهها ماده اولیه هم باشند. اینجاست که ما وارد میشویم و مسئولیت تامین مواد اولیه واحد تولید شما را بر عهده میگیریم.
در اینجا ما این مسئولیت را داریم که چرخ کارخانه شما به طور مداوم بچرخد تا ارزشی در پروسه تولید محصول ایجاد شود و در نهایت ما در کنار دیگر مردم و کارمندان شما در مجموعه از این ارزش افزوده بهرهمند شویم. این نمادی از یک اقتصاد سالم و ارزشمحور است.
اسید نیتریک چیست؟
اسید نیتریک مایعی خورنده و یک اسید قوی است که از اکسیداسیون آمونیاک به دست میآید. ترکیب خالص اسید نیتریک بیرنگ است و یک اکسید کننده قوی محسوب میشود، اما در مرور زمان و به دلیل تجزیه شدن به اکسیدهای نیتروژن و آب به رنگ زرد درمیآید.
4HNO3 → 2H2O + 4NO2 + O2
نام دیگر نیتریک اسید جوهر شوره میباشد و این ماده با بسیاری از فلزات واکنش میدهد و به همین منطور برای استخراج و خالصسازی فلزاتی همچون طلا بسیار مناسب است.
نیتریک اسید نیز به مانند دیگر مواد شیمیایی دارای درصد خلوصها متفاوت و کاربردهای متفاوتی است و البته پرکاربردترین آنها نوع 68 درصد در آب است که نقطه جوشی معادل یا 120.5 درجه سلسیوس در فشار یک اتمسفر دارد.
فرمول اسید نیتریک
فرمول اسید نیتریک HNO3 میباشد.
| HNO3 | فرمول مولکولی |
| 63.01 g.m-1 | جرم مولی |
| مایع بیرنگ | شکل ظاهری |
| 1.5129 g. m-3 | شکل ظاهری |
| -42 درجه سلسیوس | دمای ذوب |
| 83 درجه سلسیوس | دماس جوش |
| به طور کامل در آب انحلال پذیر است | انحلالپذیری در آب |
| -1.4 | اسیدیته |
| 1.397 در دمای 16 درجه سلسیوس | ضریب شکست |
| 2.17 ± 0.02 D | گشتاور دوقطبی |
تولید اسید نیتریک
تهیه و تولید اسید نیتریک فرایندی نیست که بتوان آن را در کارخانهها یا کارگاههای کوچک انجام داد و بیشترین حجم تولید این ماده به پتروشیمیهای بزرگ پتروشیمی رازی تعلق دارد. به طور مثال در آخرین عرضهای که بورس کالا و انرژی انجام شد یک بار 800 تنی اسید نیتریک در بین مصرفکنندگان بزرگ این اسید توزیع شد.
اصلیترین روش تولید اسید نیتریک استفاده از آمونیاک است و تفاوت روشهای مختلف در نحوه استفاده از آمونیاک در واکنشهای تولیدی است. در گذشته نیتریک اسید از اثر سولفوریک اسید بر روی نیترات سدیم به دست میآمد. این واکنش در کورههای با دمای بسیار بالا انجام میشد و اسید تولید شده غلضتی برابر با 85 درصد داشت که در آن زمان به آن اسید دودکننده معروف است.
تصویر بالا روش نوین تولید اسید نیتریک در پتروشیمیها را نشان میدهد، همانطور که میبینید آمونیاک وارد این پروسه میشود و در مراحل مختلف و با استفاده از شرایط محیطی و کاتالیستهای مختلف اسید نیتریک تولید میشود.
قیمت اسید نیتریک ۱۴۰۳
لیست قیمت انواع اسید نیتریک در مهر ۱۴۰۳ به شرح زیر میباشد:
- قیمت اسید نیتریک ۱۰۰ درصد مرک: ۴۷۰ هزار تومان
- قیمت اسید نیتریک ۲۰ لیتری: ۴۳۰ هزار تومان
- قیمت اسید نیتریک یک لیتری: ۳۰۰ هزار تومان
- قیمت اسید نیتریک ۶۵ درصد: ۵۵ هزار تومان
- قیمت اسید نیتریک صنعتی: ۵۵ هزار تومان
- قیمت اسید نیتریک در بورس: ۲۴ هزار تومان
کاربردهای اسید نیتریک
اسید نیتریک در صنایع مختلفی کاربرد دارد و به نوعی یک ماده اولیه پایه و استراتژیک محسوب میشود. این ماده به طور گسترده در صنایع کشاورزی و به منظور تامین نیتروژن موجود در کودهای کشاورزی استفاده میشود. همچنین در زمانهای گذشته از این ماده به منظور مادهی خالصساز فلزات با ارزش استفاده می شد.
همانطور که در گراف زیر مشاهده میکنید، صنایع نظامی، پزشکی و رنگ از دیگر کاربردهای اسید نیتریک در جهان امروز ماست.
1. اسید نیتریک در کشاورزی
حتما میدانید که سه عنصر اصلی مورد استفاده در کشاورزی نیتروژن، پتاسیم و فسفر میباشد و با توجه به فرمول نیتریک اسید میتوانیم متوجه بشویم که این ماده میتواند منشا قابل قبولی برای تامین نیتروژن باشد. به طور مثال میتوانیم به فرایند تولید پتاسیم نیترات اشاره کنیم.
K۲CO۳ + 2 HNO۳ → 2 KNO۳ + CO۲ + H۲O
در واقع با افزودن ترکیبات پتاسیم مانند پتاسیم کربنات یا کلرید پتاسیم به نیتریک اسید میتواند پتاسیم نیترات را تولید کرد که کاربردهای بسیاری در صنعت و کشاورزی دارد.
2. اسید نیتریک در صنعت نظامی
همانطور که پیشتر نیز گفتیم اسید نیتریک یک اکسیدکننده خوب است که در موشکهای سوخت مایع کاربرد دارد. در واقع اشکال مختلف این اسید در درصدهای مختلف میتوانند در ترکیب با دیگر مواد به عنوان پیشرانه موشکها استفاده شود.
3. اسید شویی تجهیزات صنعتی
اسید شویی در واقع همان حذف یک لایه نازک از سطح فلزات و ماشینآلات است که منجر به افزایش کاریی و زیبایی آنها میشود. برای اسید شویی فولاد ضدزنگ میتوان از ترکیب اسید نیتریک و هیدروفلوئوریک اسید استفاده نمود.
4. اسید نیتریک و طلا
فرایند جداسازی فلزاتی مانند طلا توسط نیتریک اسید بسیار قدیمی است و احتمالا به دوران کشف خود این اسید برمیگردد. استفاده از این روش بسیار ساده ولی پر هزینه است. در واقع ما برای خالصسازی فلزات باید یک آلیاژ مناسب بسازیم، به طور مثال در آن زمان تصور میشد که نسبت 3 به 1 نقره به طلا نسبت مناسبی است و به حدی از این اسید استفاده میکردند تا به این نسبت برسند. (1)
جابهجایی و حمل و نقل اسید نیتریک
شرایط جابهجایی و حمل و نقل این اسید کمی دشوار است و معمولا در تانکرهای 25 تنی حمل میشود. اسید نیتریک بسیار خورنده است و در حاملهای فولادی دارای پوشش ضداسید یا انواع ويژه ای از پلاستیک حمل میشود.
اسيد نيتريك در مخازن استنلس استیل و يا آلومينيمي و شيشهاي نگهداري مي شود و بايد اطراف مخازن ديواره سيماني بوده و در محلي قرار داشته باشد كه به راحتي قابل تهويه باشد تا در صورت بيرون ريختن اسيد در محوطه پخش نگردد.
ایمنی
در انتها چند نکته ایمنی برای استفاده ایمن از نیتریک اسید را برایتان لیست خواهیم کرد و امیدواریم برای شما مفید باشد.
- در صورت امکان از خرید بیش از نیاز و ذخیرهسازی اسید نیتریک خودداری کنید.
- در مناطق تهویهدار و نزدیک به دستگاه چشمشوی و دوش ایمنی، پوشیدن دستکشهای سازگار، عینکهای ایمنی و روپوش آزمایشگاهی استفاده شود.
- در حین استفاده از این اسید از فلزات دوری کنید. چرا که نیتریک اسید به شدت با فلزاتی همچون آلومینیوم و مس واکنش میدهد.
- در ظروف شیشهای ایمن، خشک، خنک، دور از منابع اشتعال، مواد قابل احتراق، سایر اسیدها، بازها، سیانیدها و استون نگهداری شود.
- ظروف نگهداری باید خشک باشند، زیرا اسید نیتریک میتواند با آب یا بخار واکنش داده و گرما و بخارات سمی، خورنده و قابل اشتعال تولید کند.
در پایان امیدواریم که این مطلب برایتان مثمر به ثمر باشد و بتوانید از این ماده پر ارزش در کسب و کار خود استفاده کنید.(2)
احمدی –
سلام
۵ تن میخواستم برای کارخونه
موجود دارین؟
حامد امیرخانی –
سلام جناب احمدی
بله
هم تهران هم قم موجود داریم
بی زحمت با واحد فروش تماس بگیرید.
متین –
داداش شما که ۲۰ لیتری فروش ندارید مگه مرض دارید فقط مردم رو تلف مکنید تو سایت زدن ۲۰لیتری ۴۳۰ بعد که زنگ میزنی هزینه زنگ و زمان ادم رو تلف میگن ما فقط تناژ فروش داریم خدایا کی ایرانی مثل اروپای درست انسان میشه بیشتر ۹۰درصد سایتا همینجورن اعصابم خیلی خورده چندین جا زنگ زدم همینجور 🤬😡
حامد امیرخانی –
سلام
این پیام رو تایید کردم
یکی برای عذر خواهی از شما و احترام به نظر شما
و یکی برای اینکه عرض کنم خدمتتون ما تو توضیحات بالا اشاره کردیم که امکان خردهفروشی نداریم برای این محصول و با توجه به قیمتی که ارائه میدیم عمده فروشی هست این محصول.
شما یه خرده وقت میزاشتی و با دقت مطالعه میکردی انقدر عصبانی نمیشدی دوست من
محسن –
اینکه نوشتید خرده فروشی ندارید یعنی کلا ۲۰ لیتری ندارین؟
اگه قیمت اسید نیتریک ۲۰ لیتری مناسب باشه من میتونم توزیع کنم در تعداد بالا
حامد امیرخانی –
سلام محسن جان
ما ۲۰ لیتری داریم ولی خب نمیصرفه تکی ارسال کنیم. اینجوری گران در میاد برای مصرف کننده.
بله اگر یه حداقل تعدادی بخوای ما برات میزنیم و ارسال میکنیم. اینجوری قیمتش میصرفه.
خودتون میدونید حمل و نقل گران شده و در حال گران تر شدن هست و دیگه نمیشه هر محصولی رو ارسال کرد.