گلخانه تأسیساتی است که برای ایجاد شرایط محیطی مساعد و حفاظت از محصولات کشاورزی به منظور جلوگیری آفات، بیماری ها و شرایط نامساعد آب و هوایی راهاندازی می شود. ایده یک محیط کنترل شده یکی از بسیاری از نوآوری های مدیریت مزرعه برای بهبود کشاورزی است. در نتیجه شانس و وقوع نا امنی غذایی را کاهش می دهد.
گلخانه ها در اشکال، اندازه ها و با مواد اولیه متنوع تولید می شوند و توانایی مشابهی برای انجام عملکردهای مختلف دارند. اولین چیزی که قبل از یادگیری نحوه ساخت گلخانه باید در نظر بگیرید این است که یک سازه موقت می خواهید یا همیشگی.
ساده ترین گلخانه ها، حیاط خلوتی برای نگهداری برخی گیاهان هستند. اینها عموماً با پوشش پلاستیکی انعطاف پذیر تولید می شوند و از قاب های فلزی سبک وزن استفاده می کنند. از طرف دیگر برای گلخانه های دائمی ترجیحا از پانل های پلی کربنات دو جداره استفاده می شود. در ادامه مقاله با آموزش طراحی و راه اندازی گلخانه همراه شما هستیم.
هدف از راه اندازی گلخانه چیست؟
هدف از راه اندازی گلخانه، ایجاد یک محیط رشد مطلوب سربسته برای نگهداری از گل ها است. بنابراین باید ساختار مناسبی داشته باشد تا حتی در سخت ترین شرایط آب و هوایی مقاومت کند. کشاورزانی که می خواهند به صورت تجاری وارد صنعت گلخانه شوند، باید برای اطمینان از سود موثر و کارآمد، هزینه ها و هدف های خود بررسی دقیقی انجام دهند.
ارسال رایگان به سراسر کشور
مشاوره گیاه پزشکی رایگان
پرداخت اقساطی بدون اعمال بهره
انواع گلخانهها
1. گلخانه با قاب سرد
یک گلخانه کوچک می تواند از گیاهان شما و سایر گیاهان کوچک گلدانی محافظت کند. رایج ترین نوع گلخانه، قاب سرد است. کوچکترین و ساده ترین نوع، این گلخانه ها در کنار خانه ها ایجاد می شوند. آنها معمولاً یک ساختار چوبی به ارتفاع حدود سه فوت با یک درب شیشه ای لولایی در بالا دارند. اگر آنها به نور خورشید دسترسی دارند، منبع گرمای اضافی مورد نیاز نیست. این یک مکان عالی برای کاشت هویج و سیر زمستانی، و همچنین گل های رز زمستانی در گلدان ها و سایر گیاهانی است که نباید یخ بزنند و در طول زمستان تا حد امکان باید در معرض آفتاب قرار بگیرند.
2. گلخانه مستقل
نوع دوم گلخانه های رایج یک ساختمان خود نگهدار، کامل و مستقل است. یک گلخانه همیشه به گرمایش اضافی نیاز ندارد، زیرا داخل آن توسط اشعه های خورشید که توسط پانل های شیشه ای یا پلاستیکی به دام افتاده گرم می شود. اما یک سیستم گرمایش اضافی می تواند برای گلخانه ها در مناطقی که در طول سال آفتاب کمتری دارند مفید باشد.
آنها با سیستم گرمایش گرم می مانند و اغلب به طور مداوم تهویه می شوند تا جریان هوا و رطوبت کنترل شود. چه فقط توسط پرتوهای خورشید گرم شود و چه با سیستم های گرمایش اضافی، جریان هوای خوب برای گلخانه مستقل شما مهم است. جریان هوا همچنین از تجمع بیش از حد گرما در فصل های گرم سال جلوگیری می کند.
مزایای راه اندازی گلخانه
گلخانه سیستمی برای اصلاح و مدیریت محیطی است که به گیاهان اجازه می دهد در آب و هوا و فصولی که برای رشد آنها مناسب نیست به خوبی رشد کنند. گلخانه ها را می توان برای پرورش انواع مختلف گیاهان با طیف وسیعی از نیازهای محیطی از گیاهان جنگلی بارانی گرفته تا ساکولنت های صحرایی و تقریباً هر چیزی در این بین مورد استفاده قرار داد. مزایای راه اندازی گلخانه عبارتند از:
۱. توزیع خوب نور در داخل گلخانه
پوشش های گلخانه توانایی تغییر جهت پرتوهای خورشید را دارند، بنابراین به طور یکنواخت در تمام سطح توزیع می شوند و به کل گلخانه کمک می کنند. علاوه بر این از تابش مستقیم اشعه خورشید به گیاهان جلوگیری می کنند.
۲. بهره وری انرژی
شرایط محیطی مانند بهینه سازی گرمای داخل گلخانه به بهره وری انرژی کمک می کند. گلخانه با کمک به رشد گیاهان در یک محیط بسته مانع هدر رفت انرژی می شود.
۳. کنترل میکرو اقلیم
یکی از مزایای اصلی گلخانه کنترل و ایجاد محیط بهینه برای کشت است. شما می توانید دما، رطوبت، نور و غیره را منطبق با نوع گیاهان خود تنظیم کنید.
۴. محافظت از بیماری و آفات
یکی دیگر از مزایای گلخانه این است که ورود به آن بسیار دشوار است زیرا فضای بسته است. بنابراین از گیاهان در برابر بیماری ها، آفات و سایر حیوانات موذی محافظت می کند.
۵. تهویه عالی و کنترل شده
شما به لطف پنجره های بالایی یا کناری می توانید گلخانه را به سرعت تهویه کنید تا بهترین محیط را برای رشد گیاهان فراهم کند.
۶. افزایش تولید
افزایش تولید یک مزیت بزرگ گلخانه است. گلخانه می تواند تولید را به دلیل شرایط آب و هوایی مطلوب چند برابر کند. علاوه بر این رشد گیاهان را تسریع کرده و همچنین اجازه می دهد مقدار بیشتری از محصولات در سطحی کوچک تولید شوند.
۷. تولید خارج از فصل
به لطف کنترل محیطی گلخانه می تواند خارج از فصل محصولات مختلفی تولید کند. بنابراین قیمت فروش بهتر و عرضه مستمر محصول را خواهیم داشت. شما می توانید بیش از یک چرخه تولید محصول در سال داشته باشید و گونه های مختلف گیاهان را دریافت کنید.
۸. بهینه سازی مصرف انرژی
استفاده از فناوری ها برای تسهیل مدیریت آب و هوا (گرمایش، رطوبت، صفحه نمایش سایه یا صرفه جویی در انرژی و غیره) همگی به بهینه سازی مصرف انرژی کمک خواهد کرد.
مراحل راه اندازی گلخانه
اکنون که نوع گلخانه مورد نظر خود را تعیین کرده اید، باید طرح های گلخانه ای را تهیه کنید. طرح هایی را انتخاب کنید که متناسب با بودجه و فضای طرح شما باشد. اگر تازه کار هستید با یک کارشناس مشورت کنید.
مرحله 1: انتخاب مكان مناسب
چه یک قاب سرد یا یک گلخانه مستقل، ساختار شما باید به نور خورشید دسترسی داشته باشد و انتخاب مکان مناسب گلخانه اهمیت بالایی دارد. از قرار دادن گلخانه در زیر درختان یا خیلی نزدیک به ساختمان های دیگر که ممکن است سایه ناخواسته ایجاد کنند، خودداری کنید. همچنین از مناطقی که آب به طور طبیعی جمع می شود یا جریان دارد، خودداری کنید.
یک گلخانه مستقل، بهتر است از شمال به جنوب ساخته شود. به این ترتیب، هر دو طرف گلخانه می توانند از مقدار یکسانی نور بهره مند شوند. یک طرف از آفتاب صبح در مشرق سود می برد و طرف دیگر از غروب خورشید در مغرب.
در مناطقی که نور خورشید زیاد نیست، محل گلخانه را در هر طرفی از زمین خود قرار دهید که به برق دسترسی دارد. اجاق های چدنی و اجاق های چوبی نیز در برخی از مناطق می توانند در تمام زمستان کار کنند تا گیاهان را گرم نگه دارند.
مرحله 2: ساخت پايهها
با یک تکیه گاه مناسب، مانند یک پایه آجری و یک قاب چوبی، از فرو رفتن گلخانه در زمین جلوگیری کنید. اگر در یک فضای بیرونی ناهموار کار می کنید، منطقه ای که گلخانه شما در آن قرار دارد را تراز کنید. زمین ناهموار می تواند گیاهان شما را در حوضچه های آب غرق کند و باعث انباشته شدن آب در گلخانه شود. برای باغبانی در آب و هوای سرد، مطمئن شوید که پایه گلخانه شما کمتر از خط یخبندان باشد. انجام این کار گیاهان شما را در ماه های سرد سال گرم نگه می دارد.
شما همچنین باید یک مانع علف های هرز در کف گلخانه خود ایجاد کنید. مثلا می توانید سنگ ها یا سنگریزه های کوچک را روی مانع علف های هرز استفاده کنید.
مرحله 3: ساخت گلخانه
دستورالعمل های موجود در طرح های گلخانه ای خود را دنبال کنید و گلخانه خود را بسازید. لوله های پلاستیکی یا قطعات چوبی را به طول مناسب برش دهید و سپس آنها را با استفاده از سخت افزار و چسب مناسب مونتاژ کنید. برای مثال، گیره ها، پلی فیلم و ورق های پلاستیکی را در جای خود نگه می دارند. فیلم پلاستیکی شفاف گلخانه ای در ساخت سازه های موقت بسیار مفید هستند.
بسته به طرح های گلخانه ای خود، می توانید از هر ترکیبی از مواد برای پوشش گلخانه خود استفاده کنید. از ورق های پلاستیکی اولیه گرفته تا پانل های پلی کربنات و شیشه برای سازه های دائمی تر قابل استفاده هستند. استفاده از الوارهای تصفیه شده و آب بند بر روی الوارها قبل از ساخت توصیه می شود. برای به حداقل رساندن حرکت در بادهای شدید، مطمئن شوید که گلخانه به خوبی به زمین چسبیده است. پایه های بتنی داخل زمین بهترین گزینه هستند.
مرحله 4: سيستم تهويه
تهویه و جریان هوای کافی در گلخانه شما ضروری است زیرا می تواند از بیماری های گیاهی جلوگیری کند. جریان هوا همچنین می تواند گلخانه شما را به اندازه کافی خنک نگه دارد تا از ایجاد گرما در تابستان جلوگیری شود. گرما می تواند گیاهان را بکشد و انبوهی از حشرات را جذب کند. از آنجایی که گلخانه ها محیط های بسته هستند، می توانند آفات مختلفی مانند کنه ها، مگس سفید، شته ها و غیره را در خود جای دهند. هنگامی که آفات در خاک تخم می گذارند، مدیریت هجوم بسیار دشوار است.
در حالت ایده آل، گلخانه شما باید شبیه محیطی باشد که گیاهان در آن رشد می کنند. آب و هوای گلخانه را کنترل کنید تا فعالیت فتوسنتزی را محدود نکند یا سطح غلظت دی اکسید کربن را کاهش دهید. اطمینان حاصل کنید که گردش هوای کافی وجود دارد و از تشکیل کپک، قارچ و کپک جلوگیری کنید. در نهایت، برای گلخانه های بزرگ تر، دریچه های سقفی یا سیستم های گردش هوای مدرن تر را اضافه کنید تا همه گلخانه به خوبی هوادهی شود.
موارد مهم در طراحی و راه اندازی گلخانه
طراحی یک گلخانه مانند ساخت یک اتومبیل سفارشی است. همه وسایل نقلیه دارای قطعات ضروری یکسانی هستند- موتور، چرخ ها، کنترل ها و بدنه – اما نحوه کار آنها با هم فرق دارد. بیشتر گلخانه ها نیز به صورت سفارشی ساخته می شوند. در حالی که اجزای مشابهی وجود دارد، نحوه کار این اجزا با هم توسط علم و الزامات تحقیقاتی دیکته می شود. هنگام طراحی یک گلخانه تمرکز بر پنج جنبه کلیدی برای اطمینان از یک پروژه موفق بسیار حائز اهمیت است
1. تامین منابع و بودجه
ساخت و بهره برداری گلخانه ها با بسیاری از سیستم های خاص مانند آبیاری، کنترل دما/اقلیم، کنترل روشنایی و غیره می تواند گران باشد. یک غفلت به ظاهر ساده در طول طراحی می تواند منجر به افزایش هزینه های ساخت و ساز و سال ها هزینه های عملیاتی پیش بینی نشده شود.
قبل از طراحی، مالکان، کاربران و طراحان باید به درک روشنی از محدودیت های بودجه ساخت و ساز و عملیاتی برسند. گفتگوهای زود هنگام و صادقانه برای اطمینان از برآورده شدن نیازها، رسیدن به اهداف و برآورده شدن انتظارات عملیاتی تسهیلات ضروری است.
2. دریافت مشاوره
از یک کارشناس خبره در تیم ساخت و ساز خود استفاده کنید و با مدیران گلخانه ها در فرآیند طراحی مشورت کنید. صرف زمان برای درک کاری که انجام خواهد شد، بهترین راه حل ها را ارائه خواهد داد.
3. مدیریت ریسک
برنامه ریزی برای موارد غیر قابل پیش بینی بسیار مهم است. به عنوان یک تجارت باید یک بازار بی ثبات را در کشاورزی در نظر گرفت. به دنبال انعطاف پذیری در پروژه خود برای سازگاری با تغییرات بالقوه باشند. در نظر گرفتن زیرمجموعه های داخلی برای تحقیقات موازی، برنامه ریزی برای سیستم های کنترل آینده یا انتخاب سیستم های روشنایی قوی تر برای تولید طیف نوری بیشتر در این رابطه بسیار مهم است. این ملاحظات ممکن است منجر به هزینه اولیه بالاتر شود، اما قابلیت انطباق تسهیلات و محافظت در برابر آینده نامشخص را افزایش می دهد.
4. یک محیط کاری دلپذیر و کارآمد ایجاد کنید
کنترل فرآیند بخشی جدایی ناپذیر از هر آزمایشگاه است، همانطور که کنترل آب و هوا در گلخانه ها ضروری است. برای این منظور باید از افراد خبره کمک بگیرید. حفظ و بهبود روابط کارکنان گلخانه برای تقویت یک عملیات نوآورانه و مشارکتی بسیار مهم است. در نظر گرفتن نحوه کار، همکاری و تعامل افراد در این فضا به رشد و بهره وری آن کمک خواهد کرد.
5. تسلط بر تمام ابعاد کار
درک جزئیات یک پروژه گلخانه ای از بودجه گرفته تا هر نیاز تحقیقاتی خاص، برنامه های آینده و سلامت کارکنان – ممکن است به نظر یک امر بدیهی باشد. با این حال، طراحی و ساخت گلخانه با بودجه، به موقع و به شیوه ای که با موفقیت در خدمت مشتری خود باشد، نیازمند توجه دقیق به جزئیات است.
طراحان گلخانه باید تحقیقات و جنبه های فنی هر جزء ساختمان را درک کنند. ساختار، شیشه ها، سیستم های کنترل آب و هوا، نحوه نگهداری تأسیسات و غیره باید کاملاً درک شوند و در هماهنگی با سایرین کار کند.
آیا راه اندازی گلخانه سودآور است؟
پاسخ بسیار واضح و بله است. مانند هر پروژه ای، گلخانه هوشمند نیاز به استفاده صحیح و بهینه دارد و اگر اینطور باشد، نتایجی که می دهد شگفت انگیز خواهد بود. بسته به نوع گلخانه، نوع محصول، امکانات کنترل محیطی، بازدهی محصول ممکن است 10-12 برابر بیشتر از کشت در فضای باز باشد.
بنابراین هر سرمایه گذاری در تولید گوجه فرنگی، توت فرنگی، زغال اخته یا حتی شاهدانه می تواند در کمترین زمان سوددهی بالایی داشته باشد. این به این دلیل است که یک گلخانه هوشمند می تواند تولید را به خوبی انجام دهد و از بروز بیماری هایی که صدها گیاه را در معرض خطر قرار می دهد، جلوگیری کند.