اسید بوریک بصورت طبیعی در بسیاری از مواد غذایی یافت می شود و این ترکیب یک هیدرات اسیدی ضعیف از بوریک اکسید است. اولین بار ویلهلم همبرگ آن را از واکنش بوراکس با اسیدهای معدنی تهیه کرد. این اسید اغلب به عنوان ضدعفونی کننده، حشره کش،در کشاورزی،تولید مهارکننده آتش و ماده اولیه درتولید بسیاری از ترکیبات شیمیایی استفاده می شود.
بوریک اسید یا بوراسیک اسید یا اورتوبوریک اسید، به عوان اسیدی ملایم شناخته میشود. که بیشتر به منظور گندزدایی و ضدعفونیکردن و همچنین برای کنترل سرعت شکافت هستهای در کارخانههای انرژی هستهای هم استفاده میشود. بوریک اسید همچنین به عنوان پیش ماده برای برخی مواد دیگر نیز محسوب میشود.
بوریک اسید به دو صورت پودر سفید حلال در آب یا بلورهای بیرنگ یافت میشود. فرمول شیمیایی آن H3BO3 یا B(OH)3 میباشد.
ویژگیهای اسید بوریک
- بوریک اسید از نظر شیمیایی ماده ای پایدار است.
- اسیدبوریک محلول در آب است، ولی حلالیت آن به دما، غلظت و PH بستگی دارد.
- با پتاسیم و ایندرید اسید ناسازگار بوده و واکنش می دهد.
کاربردهای اسید بوریک
۱. پزشکی
کاربرد اسید بوریک به غیر از صنعت در دنیای پزشکی نیز زیاد است و بیشتر مواقع به دلیل داشتن خاصیت ضدعفونی کننده و آنتی باکتریال خود به کار می رود. از این اسید برای تهیه پانسمان های زخم، شستشوی چشم (به صورت بسیار رقیق)، درمان بیماری های پوستی قارچی، باکتریایی، درمان آکنه و درمان عفونت گوش استفاده میشود.
۲. درختان پسته
اسیدبوریک، عنصر بور مورد نیاز درختان پسته را تامین می کند. میزان کافی عنصر بور در خاک برای درختان پسته، باعث رشد بهتر، آفات کمتر و محصول با کیفیت تر می شود. توجه باید داشته باشید، مقدار زیادی از اسیدبوریک را به عنوان کود استفاده نکنید زیرا استفاده زیاد از این اسید باعث مسمومیت خاک و کاهش رشد گیاه می شود.
۳. ساخت پارچه فایبرگلاس تک رشته ای
اولین کاربرد اسید بوریک در صنعت در زمینه ساخت فایبرگلاس تک رشتهای است که معمولاً به آن پارچه فایبرگلاس گفته میشود. از پارچه فایبرگلاس برای تقویت پلاستیک مورد استفاده در حوزه لوله کشی صنعتی، قایق سازی و ساخت صفحه مدار های کامپیوتر استفاده میکنند.
۴. کنترل کننده PH
اسید بوریک با باز مزدوج خود یا همان یون بورات در تعادل بوده و به عنوان یک سیستم بافری به طور گسترده ای مورد استفاده قرار میگیرد. یکی از موارد استفاده از اسید بوریک به عنوان عامل بافری و تنظیم کننده PH، در زمینه کنترل اسیدیته آب استخر میباشد.
۵. ساخت حشره کش
جالب است بدانید فروش بوریک اسید به عنوان حشره کش نیز کاربرد داشته و از آن برای مهار سوسک، مورچه، موریانه،کک و… استفاده میکنند. طبق تحقیقات انجام شده به کارگیری این ترکیب به عنوان حشره کش در فضای داخلی خانه باعث ایجاد مشکل خاصی نمیشود و ایمن میباشد.
البته سوسکها در برابر این سم حشرهکش کمی مقاومت میکنند و در همان مرحله اول کشته نمیشوند. اما سوسکها از این سم تأثیر پذیرفته ضعیف میشوند و در نهایت به لانههای خود باز میگردند و خیلی زود در همان جا از بین میروند.
۶. صنعت چرم سازی
در صنعت چرم سازی متخصصان با اضافه کردن اسید به نمک مورد استفاده برای نمک سود کردن و گندزدایی، پوست گاو آسیب دیده را بهبود می بخشند. به جز پوست گاو، این اسید برای مراقبت بهتر از پوست گوساله ها و پوست گوسفند نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
از آن جایی که این اسید قادر است رشد باکتری ها را کنترل کرده و کاهش دهد، بنابراین استفاده از آن در صنعت چرم سازی، به دفع حشرات و انواع میکروارگانیسم ها نیز کمک می کند.
ارسال رایگان به سراسر کشور
مشاوره گیاه پزشکی رایگان
پرداخت اقساطی بدون اعمال بهره
کاربرد اسید بوریک در کشاورزی
از این ماده شبمبایی به صورت پودر میتوان به روش های مختلفی در کشاورزی استفاده کرد. اما غلظت اسید نباید خیلی زیاد باشد. در حالت ایده آل، چه روی برگ ها اسپری شود و چه روی خاک استفاده شود، در هر لیتر آب گرم نباید بیش از ۵ میلی گرم از این پودر وجود داشته باشد. اگر غلظت این اسید بیش از حد و تا ۱۰ میلی گرم در لیتر افزایش یابد برای گیاه سمی خواهد بود.
این اسید یک منبع غنی از بور است که تا ۱۷.۵ درصد در دسترس است. این امر باعث می شود که حتی منبع غنی تری از بور نسبت به کودهای بورات یا بوراکس داشته باشد. به طور متوسط، یک هکتار زمین تنها به حدود ۴ – ۷/۵ کیلوگرم کود اسید بوریک نیاز دارد که این کود را به گزینه ای بسیار مقرون به صرفه برای کشاورزان تبدیل میکند.
علاوه بر این، اسیدبوریک همچنین می تواند به عنوان یک حشره کش، علف کش و جلبک کش برای محافظت از مزارع شما در برابر آفات ناخواسته نیز عمل کند. هنگامی که اسید بوریک در غلظت های بسیار بالاتر استفاده می شود، می تواند نقش متفاوتی را ایفا کند که به شما این امکان را می دهد تنها با یک محصول کارهای بیشتری انجام دهید.
فرمول اسید بوریک
کود اسید بوریک
اسید بوریک یکی از کودهایی است که هم از طریق برگ و هم از طریق خاک قابل استفاده است. این اسید یک کود همه کاره برای محصولات مختلف است. برخی از گیاهان از طریق محلول پاشی، بور را بهتر جذب می کنند. در حالی که برخی دیگر از گیاهان می توانند بور را از طریق ریشه بهتر جذب کنند.
زمانی که از این اسید به صورت کود برروی برگ ها استفاده می شود، ابتدا این اسید را در اب حل کنیم و سپس به طور یکنواخت روی گیاهان اسپری شود. ولی اگر قصد استفاده از اسیدبوریک در خاک، می توان آن را به صورت پودر خشک و بدون نیاز به حل شدن در آب استفاده کرد. رطوبت طبیعی خاک آن را حل کرده و در خاک قابل دسترس می کند.
سایر کاربردهای اسید بوریک
بیشتر مصرف و کاربرد این محصول شیمیایی در صنایع کاشی و سرامیک و تولید مواد نسوز میباشد. در صنعت طلا و جواهر، این اسید غالباً به همراه الکل دناتوره یا اتانول برای کاهش اکسیداسیون سطح فلز و جلوگیری از تشکیل لایه اکسید روی آن ها نیز استفاده می شود. این اسید ضعیف در تولید شیشه لازم برای ساخت نمایشگر های تخت و LCD نیز به کار می رود.
همانطور که این اسید از چرم و پوست حیوانات در برابر عوامل مخربی چون حشرات موذی محافظت میکند، قادر است چوب و الوارهای تازه را از پوسیدگی و حمله قارچ و حشرات ایمن نگه دارد. بور یکی از فاکتورهای معدنی مورد نیاز برای خاک محصولات کشاورزی بوده و به همین دلیل نیز از اسید بوریک برای تهیه انواع کود شیمیایی برای غلاتی چون برنج و گندم استفاده میشود.
خطرات اسیدبوریک
این اسید برای انسان خطرات متعددی به همراه دارد. مسمومیت با این اسید، با توجه به مقدارش ممکن است حاد یا مزمن باشد. اگر شخضی به طور مکرر در معرض این اسید قرار گرفته باشد، ممکن است دچار مسمومیت شوند. اما اگر این اسید توسط فرد خورده شود، مسمومیت حاد اتفاق خواهد افتد.
در گذشته از محلول اسید بوریک رقیق شده برای تمیز کردن و پانسمان زخمها استفاده میشده است. این عمل باعث قرار گرفتن افراد به صورت مکرر در معرض این اسید شده و در نهایت باعث بروز مسمومیت با اسید بوریک میشد. علائم مسمومیت با اسید بوریک عبارتند از:
- کما
- تشنج
- خواب آلودگی
- تب
- فشار خون پایین
- بی حالی
- انقباض عضلات صورت، دست ها و پاها
- استفراغ آبی یا سبز رنگ
- اسهال
- بثورات پوستی قرمز روشن
- تاول
در اثر مصرف اسید بوریک تعداد زیادی سوراخ در مری و یا معده ایجاد شود ممکن است باعث مرگ فرد شود.