کود اوره یا همان کود سفید از شناخته شده ترین و پرکاربرد ترین کود های شیمیایی است. این کود کاربرد بسیار گسترده ای در صنعت کشاورزی دارد و از آن برای تقویت خاک و افزایش رشد گیاهان استفاده می کنند. کود اوره حاوی درصد بسیار بالایی از نیتروژن است؛ به طوری که ۴۶ درصد این کود را عنصر نیتروژن تشکیل داده است.
وجود این مقدار نیتروژن در کود سفید باعث افزایش چشمگیر فتوسنتز، رشد رویشی گیاه و افزایش عملکرد محصول می شود.
کود اوره تنها یکی از انواع کود های سفید است در ادامه به طور مختصر از دیگر انواع کود سفید نام می بریم:
- کود سولفات آمونیوم (Ammonium Sulfate)
- کود سوپر فسفات ساده (Single Super Phosphate, SSP)
- کود سوپر فسفات تریپل (Triple Super Phosphate, TSP)
- کود کلرید پتاسیم (Potassium Chloride, KCl)
- کود نیتروژن آمونیوم نیترات (Ammonium Nitrate)
- کود سولفات پتاسیم (Potassium Sulfate, SOP)
- کود نیتروژن فسفات (Ammonium Phosphate)
- کود کربنات کلسیم (Calcium Carbonate)
- کود منیزیم سولفات (Magnesium Sulfate)
ترکیبات و ویژگی های کود اوره
کود اوره به طور عمده از ترکیب آمونیوم کربامات (NH₂CO₃) ساخته میشود و به دلیل درصد بالای نیتروژن، یکی از کودهای بسیار مؤثر در کشاورزی است. ساختار این کود جامد است و به صورت پودر سفید رنگ و یا گرانول در بازار وجود دارد. این پودر سفید رنگ به راحتی در دست پودر شده و به راحتی در آب حل می شود.
ویژگی های اصلی و بارز این کود به صورت زیر است:
- حاوی نیتروژن فراوان: این کود حاوی ۴۶ درصد نیتروژن است و به همین دلیل به رشد گیاهان و افزایش بازدهی کمک بسیار زیادی می کند.
- سهولت در استفاده: این کود قابلیت استفاده به صورت گرانول یا پودر را دارد.
- مقروبن به صرفه بودن: این کود به دلیل هزینه پایین خود نسبت به سایر کود ها با درصد نیتروژن مشابه، بسیار به صرفه است.
- حلالیت بالا در آب: کود اوره به دلیل حلالیت بسیار بالا در آب به راجب جذب گیاه شده و مواد مغذی گیاه را تامین می کند.
چرا نیتروژن برای ما مهم است؟
کود اوره در بسیاری از مزارع کشاورزی، باغات و گلخانهها برای بهبود شرایط رشد گیاهان و افزایش عملکرد محصول استفاده میشود. مهمترین کاربردهای این کود عبارتند از:
۱. مزارع زراعی: در زمین هایی که کشت گندم، جو، برنج، ذرت و سایر محصولات زراعی کشت می شود؛ نیتروژن بسیار پر کاربرد است. این عنصر به افزایشی بازدهی محصولات و افزایش رشد آن ها کمک می کند.
۲. باغ ها و دختان میوه: استفاده از این کود در باغات باعث تقویت رشد درختان و افزایش تولید میوه میشود.
۳. در گلخانه ها و برای کشت سبزیجات: این کود به افزایش محصولات و سبزیجات در گلخانه ها و مزارع کمک می کند و کیفیت آنها را ارتقا می بخشد.
۴. در آپارتمان ها و برای گل ها و درختان زینتی: کود اوره در افزایش رشد و سبزینگی درختان زینتی و گیاهان آپارتمانی نیز موثر است.
نحوه استفاده از کود اوره
برای استفاده از کود اوره باید بسیار دقت کنیم که طبق دستورالعمل درست پیش برویم. وگرنه ممکن است مشکلاتی مانند سوختن ریشه ها یا آلودگی محیط زیست رخ دهد.
مقدار مصرف این کود بسیار متغیر است و با تغییر شرایط خاک و آب و هوا تغییر می کند. اما به طور کلی مصرف 100 تا 200 کیلوگرم کود اوره در هر هکتار برای محصولات زراعی توصیه میشود.
اما در مورد زمان استفاده از این کود می توانیم بگوییم که بهترین زمان برای استفاده از کود اوره در مراحل ابتدایی رشد گیاهان است که نیاز به نیتروژن بیشتری دارند. همچنین، میتوان این کود را در اواسط فصل رشد به عنوان تغذیه تکمیلی استفاده کرد.
اوره را می توان به روش های مختلفی مانند آبیاری و یا محلول پاشی به خاک اضافه کرد. اما باید بسیار دقت کنید که از ایت کود به اندازه مناسب استفاده کنید. نه خیلی کم و نه خیلی زیاد!
استفاده پیش از حد این کود می تواند خاک را شور کند.
مزایای استفاده از کود اوره
کود اوره به دلایل مختلفی مورد استقبال کشاورزان قرار گرفته است. برخی از مزایای این کود عبارتند از:
۱. افزایش محصول: با افزایش نیتروژن موجود در خاک، رشد گیاهان نیز بیشتر می شود.
۲. کاهش هزینه ها: این کود نسبت به سایر کود های مشابه قیمت مناسب تری دارد و نسبت به قیمت خود کارایی بالاتری نیز دارد. بنابراین یکی از مقرون به صرفهترین گزینهها برای کشاورزان است.
۳. راحتی در دسترسی و استفاده: کود اوره به راحتی در بازارهای کشاورزی موجود است و کاربرد آن نیز ساده است.
۴. تقویت خاک: این کود به تقویت خاک و بهبود ساختار آن کمک می کند. به خصوص در خاک های فقیر از نیتروژن این ویژگی نمایان تر است.
عوارض کود اوره
تا اینجا به مزایا و کاربرد های کود اوره اشاره کردیم. حال بهتر از کمی از هم از معایب این کود بگوییم:
۱. آلودگی منابع آب: اگر اوره را به نادرستی استفاده کنیم، از خاک شسته می شود و با آب های زیرزمینی و چشمه ها ترکیب شده و آن ها را آلوده می کند. هچنین نیتروژن موجود در کود اوره میتواند باعث رشد بیش از حد گیاهان آبی (eutrophication) شود.
۲. اثرگذاری بد روی خاک: استفاده پیش از حد و مداوم از اوره باعث تغییر PH و اسیدی شدن خاک می شود. و این تغییر در نهایت باعث آسیب زدن به خاک می شود. از طرفی افزایش غلظت نیتروژن در خاک ممکن است باعث کاهش تنوع و فعالیت میکروارگانیسمهای مفید خاک شود که نقش مهمی در سلامت خاک دارند.
۳. ایجاد خطر برای انسان و حیوانات: اوره به خودی خود و به صورت مستقیم برای جانداران خطرآفرین نیست. اما در صورت استفاده پیش از حد از آن، ممکن است باعث مسمومیت شود. علایم این مسمومیت شامل: تهوع، استفراغ و در موارد شدیدتر مشکلات تنفسی باشد. همچنین استفاده از اوره در محیطی که بسته باشد و تهویه مناسب نداشته باشد، باعث بروز مکلات تنفسی می شود.
۴. آلودگی هوا و آسیب به محیط زیست: اوره ممک از در شرایط خاص تبدیل به آمونیاک شود.این گاز می تواند در محیط پخش شده و باعث آلودگی هوا شود.
۵. تاثیرگذاری مخرب روی گیاهان: در صورتی که روش کار با اوره را بلد نباشیم و به طور نادرست از آن استفاده کنیم؛ باعث خشک شدن ریشه گیاهان و آسیب شدید به گیاهان می شود. این مشکل به ویژه زمانی رخ میدهد که اوره به طور مستقیم بر روی ریشهها ریخته شود یا در خاک به مقدار زیادی مصرف شود.
۶. افزایش خطر ابتلا به بیماری ها: استفاده بیش از حد از اوره و نیتروژن میتواند منجر به تولید ترکیبات نیتروژنی خطرناک مانند نیتروسامینها شود که ممکن است به سلامت گیاهان و انسان آسیب بزند.
کود اوره در هوای سرد
استفاده از کود اوره در هوای سرد نیاز به دقت بیشتری دارد، زیرا دمای پایین بر فرآیندهای شیمیایی و فیزیکی این کود تأثیر میگذارد. هر چه دما کمتر باشد، سرعت تجزیه اوره به آمونیاک و نیتریتها نیز کمتر می شود. این بدان معناست که اوره در خاک مدت زمان بیشتری باقی میماند و در نتیجه ممکن است از کارایی آن برای گیاهان کاسته شود. همچنین وقتی هوا سرد تر می شود، گیاهان نیتروژن کمتری را جذب میکنند. به همین دلیل، اگر اوره در هوای سرد به خاک افزوده شود، ممکن است این نیتروژن به طور موثری جذب نشود و در نتیجه بخش زیادی از آن در خاک باقی بماند.
از طرف دیگر دمای هوا تاثیر مستقیمی با تبخیر اوره از خاک دارد. در چنین شرایطی اوره مدت زمانبیشتری در خاک باقی می ماند و ممکن است باعث آسیب نمکی به ریشهها شود.
در شرایط سرد، ممکن است استفاده از کودهای ترکیبی با نیتروژن کمتر یا کودهای آهکدار (که به افزایش pH خاک و بهبود شرایط آن کمک میکنند) مفیدتر باشد. این ترکیبها میتوانند اثر بهتری در جذب نیتروژن توسط گیاهان داشته باشند.
جایگزین کود اوره
جایگزینهای کود اوره میتوانند گزینههای مختلفی باشند که بسته به نیاز خاک و گیاه و شرایط محیطی متفاوت هستند. این کودها میتوانند در تأمین نیتروژن مورد نیاز گیاهان مؤثر باشند و معمولاً با هدف کاهش برخی مشکلات زیستمحیطی و افزایش کارایی استفاده میشوند. در اینجا چند جایگزین خوب برای اوره را به طور مختصر معرفی میکنیم:
۳. کود های اوره کند
۴. کود مرغی
۵. کود های مایع نیتروژنی
۶. کود های میکروبی
۷. کود های گرانوله نیتروژن-آهک دار
تولید کنندگان کود اوره
در ایران، تولید کود اوره یکی از بخشهای مهم صنعت شیمیایی و کشاورزی است. چندین شرکت بزرگ و معتبر در کشور به تولید این کود پرداختهاند. این شرکتها، علاوه بر تولید کود اوره، در زمینههای دیگر شیمیایی و صنعتی نیز فعالیت دارند و بسیاری از آنها محصولات خود را به بازارهای داخلی و خارجی عرضه میکنند. در ادامه، به معرفی برخی از تولیدکنندگان برجسته کود اوره در ایران میپردازم:
۱. پتروشیمی شیراز
۲. پتروشیمی بندر امام
۳. پتروشیمی خراسان
۴. پتروشیمی تبریز
۵. پتروشیمی رازی
۶. پتروشیمی اروند
۷. پتروشیمی امیرکبیر
۸. پتروشیمی کرمانشاه
۹. شرکت کود شیمیایی ایران
۱۰. شرکت پتروشیمی خارک
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.